18 Nisan 2012 Çarşamba

Balıkesirce



Balıkesir'den gelmiş bir insan evladı olarak başlarda Balıkesir aksanımdan çektim diyebilirim. İnsanlar garipsemesin diye kendimi kastım konuşurken. Zira bizim yazlıktaki İstanbullu arkadaşlar hep senin aksanın bir değişik deyip dururlardı. (Eziğim!) Amma ve lakin sonradan araya komiklikler şakalar olsun diye iki üç kelime sokuşturmaya başladım. Balıkesir'e gittiğimde ise evin kapısından girer girmez "ben geldim bakam, haydin gidiyom gari" demeye başlıyorum. İstemsiz kan çekimi. Velhasıl bugün internette rasgele bir Balıkesir sözlüğüne denk gelmiş bulunmaktayım. Bu sitede yer alan tabirler aynı bizim teyzeler gibi konuşuyor. Sizin tek tek bakmanız zor olur diye düşünerek şimdi hepsini iletiyorum. Eminim Balıkesir'li herkes kopacak okurken. Beni bazen anlamayan Balıkesir dışından arkadaşlarıma da selam ederim ve bu sayede beni anlamalarını dilerim. Eheheh.


Alentrik: Elektrik. "Alentriklede bi kitdi. Bide gelmedi."
Alfat: AhlatYabanarmudu. "Yarın alfat toplama kitçen."
Ani: Şaşırma ünlemi.
Aykırı: Zıt. "Dayağa aykırı aykırı gitme! Soguna garışmam bak."
Bacilik: Baca. "Bacilik çekmedinden soba tütüyo."
Badırcan: Patlıcan. "Bu gart gart badırcanları anagcebinemi topladıg."
Bakam: (Favorim!) Bakalım. "Yap bakam da görem."
Biz: Beztülbent"Yarın aşam biz dizme gelin."
Bobuç: Ayakkabı, pabuç. "Dost başa, düşman bobuca bakamış."
Buycuk: Bir kerecik. "Buycukda sölemeden yapsagya sende."
Bön: Bu gün. "Bizim goyun hasta bön hiç yim yimedi."
Caba: Para ödemeden, karşılıksız, beleş, bedava. "Bu da sana caba, haydi git." "Bön cabadan bi gönek gazandık."
Cıran: Cereyan, elektrik. "Dirig yanına sokulman, cıran çarpa!"
ÇımıtSıcak. "Bön hava çok çımıt, Çıt çıkmıyo."
Davranmak: Hazırlanmak. "Ben hayvanlara sulaken siz davrana goyun."
Di ha: İşte orada. "Bizim goyunnarı gödün mü? - Bak.. - Di ha urdala…"
Dimen: Değirmen. "Saçlagı dimende mi ağarttın."
Dıngıldamak: Olduğu yere devrilmek. "Merdivenden aşa dıggılodu." Bunu bir dönem anlatamamıştım kimseye.
Diğelmek: Ayakta durmak. "Sabahtan beri diğelmekten bacaklam koptu." (Anneanneme selamlar olsun!)
Dombi: Manda. "Ni bakım duryog dombi mala gibi."
Donuz: Domuz. "Bön gece donuz bekleme gitçen."
Dön: Düğün"Bu dönde de toplip gelme buri."
Efecik: Abi, ağabey.
Elleşme: Dokunma. "Bure elleşmeyin."
EmmeAma. "Biz de gelcedik emme Arabi gaçırdık."
EzenEzan.
GapçıklamakKabuğunu çıkarmak.
GasteGazete. "Bönkü gastele gelmemiş."
GaveKahve. "Acele tarafından okgalı iki gave."
Gine: (İkinci favorim.) Tekrar, yani. "Salcanan gidin, gine gelin."
GıraKırağı. "Bön gece gar gibi gira yamış."
GızanÇocuk. "Şinciki gızanla hiç söz dignemiyo…"
GozCeviz. "Gozlagızı gapçıkladığız mı?"
HataşlamakAteşlemek.
HincikŞimdi. "Bizim dani gödügüz mü. Hincik burdadın emme."
HurunFırın. "Hurunu hataşladıg mı?" (Anneanneme tekrar selamlar :) )
IratRahat. "Bu olanın başını balamadan, bize ırat yok."
IscakSıcak. "Bönkü ıscak ni di be."
İlEl, yabancı. "Gurban kesmesek, il alem bizi ayıpla."
İleşmeOyalanma. "Mugarın başında ileşme barda doldur eve gel."
KanavızKavanoz.
Kara gazoz: Kola.
KernebitKarnabahar. "Kernebit tomu ekdig mi?"
KüngeÇöp. "Küngeleri yigi süpürdüm, tavukla çabıcık eşelemiş."
Lamba şişesiAmpül.
LöbetNöbet. "Löbete gitti."
MaşingaKöylerde kullanılan bir soba çeşiti. "Maşingaya odun getirivi." (Ulan ne güzel olur o maşıngada da yemek ha! Burada da köy maceralarından dolayı kuzenlere selam çakarım.)
MeresMiras.
NatarAnahtar. "Kapınıg natarını dişuri goyodidim yirinde yok."
NıgıdaNe kadar? "Ezene nıgıda va." "Beni nıgıda sevyon? bu guducuk." "Gandırdım Aha bugıda."
OlakOğlak. "Olak yime turpolu mu, gozderi mi giryoguz?"
OtobisOtobüs.
Öleşmek: Üleşmek, paylaşmak. "Meresleri öleştiğiz mi?"
PeşkirHavlu. "Bu peşkiri kim kullandı leş gibi yapmış."
PincemBineceğim. "Otobis gelirse pincem."
PıçakBıçak. "Bu pıçak eşig götünden gurt bile çıkamaz."
PişiBir şey. "Bak sene pişi sölicen sakın kimsi söleme."
PontulPantolon. "Bizimkine de pontul dayanmıyo, hemen pontulun götünü delmiş."
PüskütBisküvi. "Ganım açıkdı da bi iki püsküt atodum azıma."
SancakSalıncak. "Bu çocuk sanca yatmadan imkanı yok uyumaz."
Sarı gazozFanta.
SiddirmekKoşturmak. "Tükgana siddire siddire gidig, siddire siddire gelig."
SövenBüyük kazık. "Senig sırtıg gaşınyo harelde. Şu söveni alırsam elime…"
ŞişirgenBalon. "Şişirgeni çok şişirme patladırsın."
TarnaTarhana. "Tarna aşı tali gıda, bulgur aşı öli gıda."
TeyyaOrada. (Daha pratik bence ehehe.)
TizeTeyze. "Tizem evde yokmuş. Bakla çapalama kitmiş."
ÜnnemekÇağırmak.
VelenseDokumatente. "Di şu velensi çocug üstüne atosagya, doga sona."
VesaitVasıta. "Hiç vesait denk gelmedi çatal daldan beri yörüdüm."
ViVer. "Ne yiyon? Bene de visegya."
YadYabancı. "Ge bakam yad yad durma öle."
YalımGaliba. "Bön gece gıra yacak yalım."
Yavuz: İyi, güzel. "Bizim baça bu sene pek yavuz."
YilekYelek. "Hına bak dön del bayram del takım yilek gimiş."
Yimek, yemek. "Yimekleri hiç yimemişle zere zebil olmuş."
YortYoğurt. "Kimse yordum işi dimez"
YüklükBüyük dolap. "Şu yüklüg perdesini katadıg bakam."
ZitinZeytin. "Zitin yapra yeşil, altında gave pişir."


Şimdi böyle yazınca kurgu gibi geldi dimi? Yok lan valla bizim orada böyle konuşan nice insan var. Tamam belki örnekler çok uçtaki cümleler ama inanın senelerdir gitmediğim babamın köyünde teyzeler böyle konuşurdu. Biz de dalga geçerdik sürekli konuşmalarıyla. Kimisi ağzımızda yer etti. Bir çoğunu annem, ananem kullanıyor zaten. Eminim dıştan görenler örnek cümleleri anlamadı bile. Balıkesirlilerin dili olsa yeri. Bir filolog olarak bu konunun üstüne eğileyim bari. Oldu lan, sanki işim gücüm yok. 


Hadi bakam, hincik gidiyom ben.

4 Nisan 2012 Çarşamba

Yeraltı Canavarı

Allah belanı versin Star TV derdim ama zaten battın falan. Başına bunlar geldiyse çocukluğumuzu mahvettiğin içindir. Hepiniz hatırlarsınız Yeraltı Canavarı diye bir film vardı. Devam filmleri de çekildi bunun. Star TV de yemedi içmedi paso gösterdi bu filmi. Show TV de olabilir. Ama onun da başına Acun'u musallat ederek Allah belasını vermiş oldu. Çocukluğumda psikolojimizi bozan bir film de buydu. Yere basamaz olmuştum solucandan bozma sapık bir yaratık çıkacak diye. Hatırlamak isteyenler içinde ahanda fragmanı.

Bir kaç sapık adam Amerika'nın her zamanki gibi tozlu paslı arazilerinde takılıyorlar. Amaçlarını da hatırlamıyorum. Ama şantiye gibi bir yerdi. Çünkü bu deliler bölgede yeri delme, tepinme gibi bütün tehlikeli faaliyetleri gösteriyorlardı. Sonra yerde bir mahlukat belirdi. Yerleri kabarta kabarta gelen sürüngenlerin babası bir canavar. Bunlar yerdeki titreşimleri fark edip bu canavarın izlerini bulduklarını anladılar. Hayvancağız sağır dilsiz bir şey zaten. Yazııııık!

Velhasıl kelam, bunlar bunu çözene kadar bir sürü şehit verdiler tabii ki. Misal bu amca gibi. Amca mortingen şitrayze olunca, bunların kafa şarj etti de tepelere çıkmaya başladılar. Bir de adamı kurtarmaya çalışıyorlar. Neden? Çünkü her filmde bir tane salak kahraman kılıklı adam olur. Sarışın olan Sawyer, top sakallı abimiz de John Locke zaten. Amcanın yarısı hayvanın içinde, o adamdan ne hayır gelir artık. Amca zaten tahtalı köye postacı oldu.  Sen kaç götü kurtar. Ben o durumda öleyim daha iyi. Belden aşağım ne olduğu belli olmayan bir şerefsizin içinde. Kurtulsam ne olacak, psikoloji gitti elden. Belden aşağısını kezzapla yıkamam lazım zaten içime sinsin. Sonra da hayatımın geri kalanını Bergen olarak geçireyim.

                                            İlluminati!


Ama amerikan filminden bahsediyoruz bebeğim. Orada duracaksın. Bir canavara teslim olurlar mı? Ne Jurassic Park'lar, ne Piranhalar atlattılar. Bir sümüklü böcek mi onları yenecek? Peh! Bunların canavarı nasıl öldürecekleri konusuna pek kafası basmasa da canavardan kaçarken kanala düşüyor deliler. Hayvan da yoluna devam ederken hop dışşşş aaaa! Betona çarpıyor ve ortaya sümüklü böcek salatası çıkıyor. İzleyelim. Bunu fark eden bizim zeka küpleri bayılıyorlar bu salataya ve hayvanla komiklikler şakalar devam ediyor. Bakıyoruz.

Elemanlar kurtuluyor ama benim psikolojim ne oluyor? Alt üst. Ders: Matematik. Konu: Alt Kümeler.
Ben de evrensel küme. (O ne demek hocam?)

Bu olaylardan sonra bizim elemanlar da mutlu mesut yaşamaya devam ediyorlar. O kadar mutlulardır ki hatta devam filmlerinde de seve seve oynuyorlar.

                           "Ananı avradını o ne lan?" Bakışı